Αβιοτικό στοιχείο

 

Σύσταση νερού: Φως - Διαφάνεια του νερού
Ηλεκτρική αγωγιμότητα του νερού Θερμοκρασία νερού
Τοξικές ουσίες Ενεργός οξύτητα (pH)
Διαλυμένα αέρια (οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα)

Σύσταση νερού:

Κύρια και δευτερεύοντα ιόντα - Ιχνοστοιχεία - Οργανικές ουσίες

Οι διαλυμένες ή αιωρούμενες ενώσεις των φυσικών νερών μπορούν να διακριθούν ανάλογα με την αφθονία τους σε κύρια και δευτερεύοντα συστατικά και σε ιχνοστοιχεία και ανάλογα με τη χημική τους φύση σε οργανικές και ανόργανες ουσίες.
Στα κύρια συστατικά των φυσικών νερών συγκαταλέγονται οι ενώσεις των οποίων οι συγκεντρώσεις κυμαίνονται μεταξύ 0,1 και 10 meq/l (ιόντα ασβεστίου, μαγνησίου, νατρίου, χλωρίου, καλίου, ανθρακικά και θειικά άλατα κ.ά.). Τα παραπάνω ιόντα και ενώσεις αποτελούν γενικά τα μακροθρεπτικά συστατικά των υδρόβιων οργανισμών, ενώ κάποια από αυτά (Ca++, HCO3-) παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του pH του νερού.

Στα δευτερεύοντα συστατικά των νερών συγκαταλέγονται ενώσεις με συγκεντρώσεις μικρότερες από 1mg/l (φωσφορικά, νιτρικά, πυριτικά ιόντα). Τα δευτερεύοντα ιόντα αποτελούν τα βασικά θρεπτικά συστατικά των φυτικών οργανισμών διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην αφθονία των οργανισμών και συνεπώς στην παραγωγικότητα μιας υδάτινης έκτασης. Αν και η παρουσία διαφόρων ειδών φυτοπλαγκτού σε μια λίμνη σχετίζεται με τη συγκέντρωση ορισμένων κύριων ιόντων, η αύξηση των πληθυσμών τους εξαρτάται από τη σχετική αφθονία των δευτερευόντων ιόντων (φαινόμενο ευτροφισμού - Διαφ. 13). Τα φωσφορικά, νιτρικά και πυριτικά ιόντα είναι αυτά που διαμορφώνουν κυρίως την τροφική κατάσταση των λιμνών και καθορίζουν τις ολιγότροφες, μεσότροφες και εύτροφες συνθήκες. Σε περιπτώσεις υψηλής ρύπανσης οι συγκεντρώσεις των δευτερευόντων ιόντων μπορεί να ξεπεράσουν κατά πολύ το 1mg/l.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟ

Στα φυσικά νερά ανιχνεύονται επίσης κατιόντα σιδήρου, χαλκού, μαγγανίου, ψευδαργύρου και άλλων στοιχείων, που βρίσκονται σε μικρές συγκεντρώσεις (ιχνοστοιχεία) και αποτελούν τα απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά για τους υδρόβιους οργανισμούς, καθώς και ποικιλία οργανικών ουσιών (εικ.13).


Εικόνα 13. Σύσταση νερού: κύρια και δευτερεύοντα ιόντα, ιχνοστοιχεία (Κουσουρής Θ., 1998: Μονογραφίες Θαλάσσιων Επιστημών).

Τα οργανικά συστατικά του νερού προέρχονται από τη διάσπαση ουσιών που υπάρχουν στη φύση, στα αστικά, γεωργοκτηνοτροφικά (υπολείμματα χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.ά.) και στα βιομηχανικά απόβλητα καθώς και από τη νεκρή φυτική βιομάζα που εμπλουτίζει τον υδάτινο αποδέκτη. Η διάσπαση του οργανικού υλικού (αποσύνθεση) συντελείται κυρίως από μικροοργανισμούς και απαιτείται η κατανάλωση οξυγόνου. Στις περιπτώσεις όπου η συγκέντρωση των οργανικών ουσιών στο νερό είναι μεγάλη (οργανική ρύπανση), οι ρυθμοί αποσύνθεσής τους και συνεπώς κατανάλωσης οξυγόνου εντείνονται, γεγονός που μπορεί να διαμορφώσει συνθήκες ανοξίας και να προκαλέσει το θάνατο μεγάλου μέρους της ιχθυοπανίδας και της ασπόνδυλης πανίδας του νερού.

Στο σημείο αυτό σκόπιμο είναι να αναφερθεί ότι ένα μικρό μόνο ποσοστό των παραπάνω θρεπτικών στοιχείων βρίσκεται διαλυμένο στο νερό της λίμνης και είναι άμεσα διαθέσιμο στα βιοτικά στοιχεία του συστήματος. το μεγαλύτερο τμήμα τους βρίσκεται σε ιζήματα στο βυθό της λίμνης, συνιστώντας ένα απόθεμα θρεπτικών.

Επιστροφή στα περιεχόμενα
Προηγούμενη σελίδα Επόμενη σελίδα