Η σύνθεση της πανίδας στον ελληνικό χώρο
Στη χώρα μας επικρατούν ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη μιας σημαντικής ποικιλίας ζωικών ειδών. Επιπλέον και εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, η Ελλάδα αποτελεί περιοχή διέλευσης και σταθμό διαχείμασης για πολλά ευρωπαϊκά, ασιατικά και αφρικανικά είδη.
Τον 4ο αιώνα π.Χ. 600 περίπου ελληνικά είδη περιγράφηκαν για πρώτη φορά από τον Αριστοτέλη στο βιβλίο του "Περί τα Ζώα Ιστορίαι". Ωστόσο η συστηματική καταγραφή των ελληνικών ειδών ξεκίνησε τον 19ο αιώνα και δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, τουλάχιστον όσο αφορά στα ασπόνδυλα.
Στην Ευρώπη σε κάθε 1000 τετραγωνικά χιλιόμετρα αναλογούν δυόμισι είδη φυτών, ενώ στην Ελλάδα 42. Στην Καλιφόρνια και στη Νοτιοανατολική Αυστραλία, περιοχές με μεσογειακό κλίμα, αντιστοιχούν 12 είδη φυτών στο τετραγωνικό χιλιόμετρο. Η χλωρίδα ωστόσο μιας περιοχής, ο αριθμός δηλαδή των φυτικών ειδών της δεν ισοδυναμεί με τη βλάστηση, το πόσο δηλαδή μεγάλα και πυκνά είναι τα είδη αυτά.
Από τα 90 είδη ερπετών που συναντώνται στην Ευρώπη, η Ελλάδα φιλοξενεί τα 56. Όσον αφορά την ορνιθοπανίδα, στη χώρα μας φωλιάζουν 251 είδη πουλιών. Σε κάθε 1000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δηλαδή αναλογούν δύο περίπου είδη. Στο σύνολο της Ευρώπης η παραπάνω αναλογία είναι 50 φορές μικρότερη. Τα είδη θηλαστικών που έχουν καταγραφεί για την Ελλάδα συγκρινόμενα με την Ευρώπη για την ίδια επιφάνεια είναι 40 φορές περισσότερα. Στα γλυκά νερά της Ελλάδας ζουν 81 είδη ψαριών, από τα οποία τα 39 είναι ενδημικά (πίν. 1).
Πίνακας 1. Η ποικιλότητα ειδών στην Ελλάδα (Earth Trends 2001 World Resources Institute)
Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας συναντώνται 20-30.000 είδη ασπόνδυλων, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων πρέπει να είναι ενδημικά. Στην Ελλάδα εξαπλώνονται 400 είδη σαλιγκαριών, αριθμός σημαντικός σε σχέση με τα 300 είδη συνολικά της Βόρειας Ευρώπης. Το 50% των χερσαίων σαλιγκαριών της Κρήτης και το 21% των χερσαίων ισοπόδων του κεντρικού Αιγαίου είναι ενδημικά.
Μερικά από τα ελληνικά είδη, τα περισσότερο απειλούμενα, προστατεύονται μέσω εθνικής ή τοπικής νομοθεσίας (εικ. 1). Τα προγράμματα προστασίας τους περιλαμβάνουν την ίδρυση προστατευόμενων περιοχών (Εθνικοί Δρυμοί, Υγρότοποι Ramsar κ.ά.), ρυθμίσεις και απαγορεύσεις που αφορούν στην πρόσβαση και στην οικοδόμηση στο βιότοπό των ειδών, τον έλεγχο της κυνηγετικής περιόδου, δεσμεύσεις στο ψάρεμα κ.ά.
(Canis lupus)
(Capra aegagrus)
(Monachus monachus)
(Ursus arctos)
(Aegypius monachus)
(Anser erythropus)
(Gypaetus barbatus)
(Larus audouinii)
(Numenius tenuirostris)
(Pelecanus onocrotalus)
(Phalacrocorax pygmaeus)
(Caretta caretta)
(Chamaeleo chamaeleo)
(Vipera lebetina)
(Quick Time Movie)Ν. Σ. Μάργαρης, καθηγητής Διαχείρισης Οικοσυστημάτων στο Τμήμα Περιβάλλοντος
του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ", 8 Ιουνίου 2002, "Παντού πρώτοι!"
ΟΙΚΟ-ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - Από την Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας
Μάρτιος 2004, Έτος 7ο, Αρ. Τεύχους 69
Canis lupus: nasa.utep.edu/chih/theland/animals/ mammals/canislup.htm
Capra aegagrus: www.blueplanetbiomes.org/ wild_goat.htm
Monachus monachus: www.sporadesproperties.co.uk/ monachus%20monachus.htm
Ursus arctos: www.natur-lexikon.com/Texte/ HWG/001/00014/HWG00014.html
Aegypius monachus: www.dierentuin.net/vogels/ monniksgier.html
Anser erythropus: www.metsa.fi/natural/projects/ lwfg/lwfgpage1.htm
Gypaetus barbatus: www.darwin.museum.ru/expos/ floor3/img/53_b.jpg
Larus audouinii: gianfvil.gamersrevolt.it/ Italia/Audouin
Numenius tenuirostris: www.kanu.hu/bilder_voegel_2/ numenius_tenuirostris.jpg
Pelecanus onocrotalus: www.zoo.wroclaw.pl/zwierzeta/ ptaki/pelikan_baba.html
Phalacrocorax pygmaeus: www.camacdonald.com/birding/ PygmyCormorant(JB).jpg
Caretta caretta: www.marenostrumdiving.it/ conoscere_linosa.htm
Chamaeleo chamaeleo: www.csn.prato.it/osp/ htm/camaleo.htm
Vipera lebetina: www.kz/eng/animals/desert/ desert23.html
Video: http://www.vier-pfoten.bg/english/spots/spots.htm
.gif)
