Ζούμε...

... λένε οι επιστήμονες, μια πρωτοφανή «σφαγή» των γλωσσών του κόσμου. Από τις 6.700 ομιλούμενες γλώσσες, τουλάχιστον οι μισές, μπορεί και οι εννέα στις δέκα από αυτές, να έχουν πια χαθεί στο τέλος αυτού του αιώνα: η μια μετά την άλλη, οι παραδοσιακές γλώσσες θα «βουβαίνονται» στο στόμα των νεώτερων γενεών, που θα προτιμούν τις λίγες κυρίαρχες γλώσσες. Μια γλώσσα θα πεθαίνει κάθε δύο εβδομάδες. Γλωσσολόγοι και επιστήμονες των κομπιούτερ θα μαζευτούν στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας το Δεκέμβριο, όπου θα προσπαθήσουν να «χτίσουν» έναν ψηφιακό πύργο της Βαβέλ, προτού τα «τούβλα» του σωριαστούν σε σκόνη: θα καταγράψουν όλο τον πλούτο από τις γλώσσες του κόσμου σε ψηφιακά αρχεία, που όποιος θέλει θα μπορεί να τα βρει μέσα στο Ίντερνετ.

Οι ανθρωπολόγοι...
.. θρηνούν για τη «σφαγή»: καθεμιά γλώσσα, λένε, είναι ένας «καθεδρικός ναός» απείρου κάλλους, που κλείνει μέσα του θεμελιώδη μυστικά της ανθρώπινης γνώσης και φέρνει τον απόηχο από κείνες τις «βαθιές» προϊστορικές στιγμές, όταν οι άνθρωποι επικοινωνούσαν πιο άμεσα μεταξύ τους. Μέσα από τους ψηφιακούς διακόπτες και τις οπτικές ίνες, οι γλώσσες θα επιζήσουν στον κόσμο του Ίντερνετ, πρόχειρες για όποιον θελήσει να ξανασυνδεθεί με ένα παρελθόν που κάποτε απέρριψε, όταν ακόμη ήταν παιδί. Όμως υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν πως αυτές οι γλώσσες θα κινδυνέψουν να ξεχαστούν εντελώς, αν τις παρατήσουμε έτσι στο ηλεκτρονικό «σεντούκι».

Στις ζούγκλες...
... και στα βουνά, με ένα μαγνητόφωνο στο χέρι, οι εθνολόγοι και οι γλωσσολόγοι καταγράφουν έναν άγνωστο πλούτο που δεν έχει χαθεί ακόμη. Οι Αυστραλοί αυτόχθονες, ας πούμε, δεν έχουν τις αφηρημένες λέξεις «αριστερό» και «δεξιό» για να καθορίσουν τη σχέση τους με τον χώρο. Αντί γι' αυτές χρησιμοποιούν τις πολύ πιο φυσιολογικές λέξεις «βόρειο χέρι» ή «δυτικό πόδι», ανάλογα με τον προσανατολισμό του ατόμου. Μήπως αυτοί ξέρουν να στέκονται καλύτερα στον κόσμο; Στις ζούγκλες και στα βουνά, οι βοτανολόγοι ανακαλύπτουν έναν ολόκληρο θησαυρό, όπως ο Πολ Άλεν Κοξ, που έζησε ένα χρόνο στη Δυτική Σαμόα, κοντά στην Πέλα Λίλο, παραδοσιακή θεραπεύτρια. Ο εθνοβοτανολόγος ανακάλυψε στο εργαστήριό του πως ένα «ματζούνι» της διπλασιάζει τη διάρκεια ζωής του κυττάρου-Τ, που παίζει σημαντικό ρόλο στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Τον περασμένο μήνα, η Λίλο κοιμήθηκε για πάντα.

Το φυτό...
... από το οποίο έφτιαχνε το φάρμακο, θα χαθεί και αυτό μαζί με το όνομά του, λέει ο Κοξ, γιατί μαζί με τη γλώσσα χάνεται και ο δεσμός με τον φυσικό κόσμο. Η γλώσσα μοιάζει με ένα μπουκάλι που κλείνει μέσα του ένα μαγικό «υγρό». Στη Μογγολία, οι νομάδες βοσκοί έχουν ένα σωρό ονομασίες για το χορτάρι και για τη συμπεριφορά του ανάλογα με τον καιρό. Ακόμη και η παραμικρή μεταβολή στον κυματισμό του, τους δίνει το σήμα πως πρέπει να πάρουν τα ζώα τους να βοσκήσουν αλλού. Το χορτάρι τούς λέει πότε έχει έρθει η ώρα για να φύγουν. Τους λέει πως ο χρόνος τους έχει περάσει.

Εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"
του Ρούσσου Βρανά
18 Νοεμβρίου 2000