Αναζητούμε στον Άρη την άκρη της ζωής στη Γη

Ως τώρα οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι πρώτοι ζωντανοί οργανισμοί εμφανίστηκαν σχεδόν ταυτόχρονα με τη μετατροπή του πλανήτη μας σε κατοικήσιμο χώρο. Νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η ζωή στη Γη αναπτύχθηκε ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά.

Αμέτρητοι παράγοντες (άνθρωποι, καιρικές συνθήκες, γεωλογικές συνθήκες) έχουν εισβάλει στον "τόπο του εγκλήματος". Αποτυπώματα έχουν σβηστεί ή αλλοιωθεί από το νερό, τη σκόνη, τη φυσική διάβρωση κ.λπ. Το μυστήριο καλούνται να λύσουν οι γεωλόγοι που αναζητούν την ύπαρξη ζωής στα παλαιότερα πετρώματα του πλανήτη τα οποία έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα.

Πριν από δύο χρόνια όλα φαίνονταν να έχουν ξεκαθαριστεί. Οι παλαιότερες ενδείξεις ζωής ήταν κάποια χημικά αποτυπώματα που βρέθηκαν σε πετρώματα ηλικίας 3,8 δισ. ετών στη Γροιλανδία και σε μικροαπολιθώματα ηλικίας 3,5 δισ. ετών στη Δυτική Αυστραλία. Αυτό σήμαινε ότι η ζωή εμφανίστηκε στη Γη 500 εκατομμύρια χρόνια μετά τη μετατροπή της σε κατοικήσιμο πλανήτη. Τα νέα στοιχεία όμως μεταβάλλουν πλήρως τα δεδομένα. "Πιστεύουμε ότι τα στοιχεία που ανακαλύφθηκαν και σχετίζονται με τη νεαρή Γη δεν αξιολογήθηκαν σωστά και ουσιαστικά υπήρξε λανθασμένη ερμηνεία τους" δηλώνει ο Μάρτιν Μπρέιζερ, γεωλόγος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που άνοιξε και πάλι το φάκελο της ιστορίας της Γης και της εμφάνισης της ζωής σε αυτή. Σύμφωνα με τον Μπρέιζερ και άλλους ερευνητές, τα ίχνη που ανακαλύφθηκαν είναι πολύ νεότερης ηλικίας από αυτήν που έδιναν ως τώρα οι επιστήμονες. Σύμφωνα με τη νέα θεωρία, οι πρώτες μορφές ζωής αναπτύχθηκαν πριν από 2,7 δισ. έτη, δηλαδή 1 δισ. έτη αργότερα από όσο πιστεύαμε. Μάλιστα τα παλαιότερα και απολύτως επιβεβαιωμένα επιστημονικώς ίχνη ζωής βρέθηκαν σε πετρώματα στον Καναδά και είναι ηλικίας 1,9 δισ. ετών.

Σε αυτά τα πετρώματα της Γροιλανδίας, ηλικίας 3,8 δισ. ετών, αναζητήθηκαν τα πρώτα ίχνη της ζωής στη Γη.

Οι προηγούμενες αναλύσεις είχαν γίνει τη δεκαετία του 1970, όταν γεωλόγοι είχαν αναλύσει τα ισότοπα άνθρακα στα ηλικίας 3,8 δισ. ετών πετρώματα της Γροιλανδίας. Αν και είχαν υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις και ουσιαστικά είχαν παραμορφωθεί, τα πετρώματα αυτά έδειχναν ότι κάποτε ήταν ιζηματογενή, θα μπορούσαν δηλαδή να αποτελέσουν ένα σημείο που ευνοούσε την ανάπτυξη ζωής. Τα ισότοπα άνθρακα υποδήλωναν άλλωστε την παρουσία εκεί πρώιμων φωτοσυνθετικών μορφών ζωής. Αλλά η γεωλογία της περιοχής δημιουργεί πολλές σκέψεις και αμφιβολίες αφού μπορεί τα πετρώματα να ήταν αρχικώς ηφαιστειογενή και όχι ιζηματογενή, κάτι που με απλά λόγια σημαίνει ότι δεν ήταν δυνατόν να αναπτυχθούν σε αυτά οποιεσδήποτε μορφές ζωής. Επιπλέον, τα πλέον πρόσφατα αποτελέσματα των νέων αναλύσεων αναφέρουν ότι τα ισότοπα του άνθρακα είναι μάλλον μια σχετικά πρόσφατη μόλυνση παρά το "φάντασμα" της πρώτης ζωής...

Πολύ σημαντικές κρίνονται και οι έρευνες που θα γίνουν στον Άρη, αφού εκτός των άλλων θα καταβληθεί και προσπάθεια ανακάλυψης μορφών ζωής που τυχόν έχουν αναπτυχθεί στον κόκκινο πλανήτη. Η ανακάλυψη κάποιων μορφών ζωής θα μας δώσει πολλές και ιδιαίτερα χρήσιμες απαντήσεις τόσο για το χρόνο όσο κυρίως για τον τρόπο ανάπτυξης της ζωής στη Γη. "Τα δύο ρομπότ που θα προσεδαφιστούν στον Άρη στο τέλος του 2003 θα πραγματοποιήσουν έρευνες και τεστ για την ανακάλυψη νερού, οργανικής ύλης και ισοτόπων άνθρακα. Οι έρευνες και τα τεστ θα είναι χωρισμένα έτσι ώστε να εντοπιστεί ή ύπαρξη ζωής τόσο στο μακρινό παρελθόν όσο και στο παρόν" αναφέρει ο Μπρέζιερ...

Ταξίδι πάνω σε μετεωρίτη

Μία από τις δημοφιλέστερες θεωρίες αναφέρει ότι η ζωή στη Γη έφθασε από κάποιον μετεωρίτη που έπεσε πριν από δισεκατομμύρια χρόνια στον πλανήτη μας και ο οποίος κουβαλούσε μαζί του τις πρώτες μορφές ζωής ή ίσως τα πρώτα υλικά για την ανάπτυξή της εδώ. Πριν από τρία χρόνια εξερράγη πάνω από τον Καναδά ένας μετεωρίτης που οι επιστήμονες μελετούν πιστεύοντας ότι μπορεί πιθανώς να μας δώσει στοιχεία για την προέλευση της ζωής σε εποχές ακόμη και πριν απο τη δημιουργία του πλανήτη μας. Απομεινάρια του μετεωρίτη δείχνουν ότι χρονολογείται πριν από 4,5 δισ. χρόνια ή και πιο παλιά, ίσως είναι παλαιότερος ακόμη και από τη δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος. Επιστήμονες από τον Καναδά και τις ΗΠΑ δήλωσαν ότι, αν ισχύει αυτό, ίσως μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για τα αρχικά υλικά που υπήρχαν κατά τη γένεση του ηλιακού μας συστήματος και των πλανητών. Πάνω στα θραύσματα του μετεωρίτη μπόρεσαν μάλιστα να διατηρηθούν κάποια οργανικά στοιχεία λόγω του παγωμένου περιβάλλοντος που επικρατεί στην επαρχία Γιούκον όπου κατέπεσαν. Επιπλέον, ανήκει σε μια σπάνια κατηγορία μετεωριτών, τους carbonaceous chondrite, οι οποίοι περιέχουν μεγάλη ποσότητα άνθρακα και οργανικών στοιχείων.

Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"
του Jon Copley, 30 Μαρτίου 2003