|
Υπερπληθυσμός
Οι κορυφαίες πέντε κατοικημένες πόλεις στον κόσμο είναι: το Τόκιο (27
εκατομμύρια), η πόλη του Μεξικού (16 εκατομμύρια), το Σάο Πάολο (16 εκατομμύρια),
η πόλη της Νέας Υόρκης (16 εκατομμύρια) και η Βομβάη (12 εκατομμύρια).
Η Βιομηχανική Επανάσταση προσέδωσε σημαντικά μια ανοδική τάση στον ανθρώπινο
πληθυσμό, μιας και τα ποσοστά ανθρώπινων θανάτων μειώθηκαν σημαντικά εξαιτίας
της αυξανόμενης υγειονομικής περίθαλψης και των συνθηκών διαβίωσης. Ο
τρέχων παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται με ένα ρυΘμό 76.570.430 ανθρώπων
κάθε χρόνο...
... Περισσότεροι άνΘρωποι έχουν προστεΘεί στο γήινο πληθυσμό τον 20ο αιώνα
απ' ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη εποχή της ανθρώπινης ιστορίας. Το 1900, ακριβώς
100 χρόνια πριν, ο παγκόσμιος ανθρώπινος πληθυσμός αριθμούσε δύο δισεκατομμύρια
ανθρώπους. Σήμερα ο συνολικός ανθρώπινος πληθυσμός έχει αυξηθεί τρεις
φορές, έτσι ώστε αυτή τη στιγμή πάνω από έξι δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν
στον πλανήτη.
Το ποσοστό αύξησης του πληθυσμού ανέβηκε με γρήγορους ρυθμούς τους προηγούμενους
δύο αιώνες, από 0,015% πριν από το 1800 σε 1,2% σήμερα. Με αυτό το ποσοστό,
στη Γη προσθέτονται ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι κάθε14 χρόνια. Αν αυτό
συνεχιστεί, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα διπλασιαστεί στον επόμενο αιώνα
και θα πλησιάζει τα 12 δισεκατομμύρια το έτος 2100.
Τι είναι αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 200 ετών έτσι
ώστε να δημιουργηθεί ένα τέτοιο κύμα αύξησης στον αριθμό ανθρώπων που
ζουν στον πλανήτη;
Υπάρχουν μερικές απλές εξηγήσεις που βρίσκονται πίσω από αυτές τις τάσεις.
Πριν από το1900, πολλά παιδιά που γεννήθηκαν δεν έφθασαν στην ενηλικίωση
έτσι δεν είχαν ποτέ δικά τους παιδιά. Στην Αμερική και την Ευρώπη, μικρά
παιδιά πέθαναν εξαιτίας πολλών ασθενειών, τις οποίες αντιμετωπίζουμε σήμερα
όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, η ιλαρά, η πνευμονία και ο κοκίτης. Κατά
τη διάρκεια του 20ου αιώνα, καθώς αυτές οι ασθένειες μειώθηκαν, περισσότερα
παιδιά έζησαν μέχρι την ενηλικίωση. Το αποτέλεσμα ήταν περισσότερα παιδιά
που γεννήθηκαν κι έζησαν ποτέ και έκαναν στη συνέχεια τα δικά τους παιδιά.
Όλα αυτά αύξησαν το μέγεθος του παγκόσμιου πληθυσμού.
Συγχρόνως τώρα οι άνθρωποι ζουν περισσότερο. Παραδείγματος χάριν, στις
ΗΠΑ η μέση υπολογιζόμενη διάρκεια ζωής το 1950 ήταν 57 έτη. Τώρα οι άνθρωποι
κατά μέσον όρο ζουν 77 έτη. Η μακροχρόνια διαβίωση ανθρώπων αύξησε το
μέγεθος πληθυσμών. Στο τελευταίο μέρος του 20ου αιώνα, άνθρωποι απ' άλλα
μέρη του κόσμου - την Αφρική, την Ασία, τη Νότια Αμερική και τη Μέση Ανατολή
- που παραδοσιακά είχαν χάσει πολλά παιδιά από ασθένειες, άρχισαν να προφθάνουν
τον αναπτυγμένο κόσμο. Οι άνθρωποι σε αυτά τα μέρη του κόσμου άρχισαν
να υιοθετούν πρακτικές υγείας όπως ο εμβολιασμός των παιδιών που επέτρεψαν
σε περισσότερα παιδιά να ζήσουν. Καθώς αυτά τα παιδιά έφταναν στην ενηλικίωση
άρχιζαν τις δικές τους οικογένειες και αυτό επίσης συνέβαλε στην αύξηση
του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αλλά εδώ είναι η κρίσιμη ερώτηση: ο γήινος πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνεται
τόσο γρήγορα; Υπάρχουν σημάδια πως τα ποσοστά αύξησης πληθυσμών σε μερικά
μέρη του κόσμου έχουν αρχίσει να μειώνονται. Στην Ευρώπη, την Αμερική
και στα μέρη της Ασίας και της Αυστραλίας, οι περισσότερες οικογένειες
έχουν λιγότερα από δύο παιδιά. Σε μερικές από αυτές τις χώρες οι πληθυσμοί
γίνονται μικρότεροι. Στη Ρωσία, την Ανατολική Ευρώπη, τη Γερμανία και
οι βόρειοι πληθυσμοί της Ευρώπης μπορούν πραγματικά να λιγοστέψουν πληθυσμιακά,
επειδή έχουν λιγότερους ανθρώπους και λιγότερα παιδιά.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Σήμερα, οι ΗΠΑ έχουν
πάνω από 287 εκατομμύρια ανθρώπους κι αναμένεται να αυξηθούν σε 400 εκατομμύρια
το 2050. Εντούτοις, υπάρχουν πολλά μέρη του κόσμου που η αύξηση πληθυσμών
είναι ακόμα πολύ υψηλή και αυτοί επεκτείνονται ραγδαία. Έξι χώρες προσθέτουν
ετήσια το μισό του πληθυσμού τους. Αυτές είναι: Κίνα, Ινδία, Πακιστάν,
Μπαγκλαντές,
Ινδονησία και Νιγηρία. Η Κίνα μόνο
έχει 1,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους
και η Ινδία έχει λίγο πιο πάνω από 1 δισεκατομμύριο ή αλλιώς το ένα τρίτο
του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού. Στις χώρες όπου το ποσοστό φυσικής
αύξησης είναι γύρω στο 2% ο πληθυσμός θα διπλασιάζεται με κάθε 34 χρόνια.
Εάν η αύξηση συνεχίσει να είναι ψηλή σε αυτές τις χώρες, η προσπάθεια
για την επιβράδυνση του, τον 21ο αιώνα, μπορεί να είναι ανώφελη.
Άλλο ένα θέμα είναι το εξής: ότι, ακόμα κι αν οι άνθρωποι επιλέξουν να
έχουν λιγότερα παιδιά στο μέλλον, θα πρέπει και πάλι να περάσουν τουλάχιστον
50-60 έτη για να σταθεροποιηθεί ο παγκόσμιος πληθυσμός, δεδομένου ότι
τόσοι πολλοί άνθρωποι αυτή την περίοδο, είναι σε αναπαραγωγική ηλικία.
Η επιβράδυνση της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει
σε πολλά μέρη του κόσμου, μπορεί να μη συμβεί αρκετά γρήγορα: οι παγκόσμιοι
πληθυσμοί μπορεί να πολλαπλασιαστούν μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα σε
12 δισεκατομμύρια άτομα.
Γεννιούνται λοιπόν τα ερωτήματα:
- Είναι πάρα πολλοί οι άνθρωποι για το μέγεθος και τους πόρους του πλανήτη;
- Οι φυσικοί πόροι μας θα τελειώσουν;
- Ο φυσικός βιότοπος θα εξαφανιστεί;
- Η πείνα θα αυξηθεί;
- Όλοι θα ζούμε σε μεγάλες πόλεις;
- Ποια είναι τα εμπόδια για τη μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού;
- Τι κάνουμε και τι μπορούμε να κάνουμε για να αποτρέψουμε τον υπερπληθυσμό;
BIOKOSMOS
NEWS
Μηνιαία ενημερωτική έκδοση για το βιοκαταναλωτή
Εκδ. Φεργάδης Σταμάτης
Ιανουάριος 2004, Τεύχος 12
Εικόνα: www.getf.org/ millennium/atlaslarge.html
|
